Bu yazımın önemli bir kısmını 1 Kasım seçimlerinden önce yazmış ve yayınlamayı düşünüyordum. Fakat çiftçi arkadaşlar yanlış yorumlayarak olayı siyasi olarak düşünürler ve yazılış amacı dışarısına çıkarılır düşüncesi ile yayınlamamıştım. Kısa bir süre önce basında yayınlanan ‘’Isparta Elması Dünya Pazarında’’ haberiyle bu yazımda ne kadar haklı olduğumu ve bizim Ziraat odasının nelerle uğraştığını, elmacılıkta Türkiye genelinde nerelerde olduğumuzu daha iyi görebilmemiz için bu yazıyı yayınlamaya karar verdim. Biraz uzun olabilir, lakin durumu kısa ve özetle geçme şansım yoktu.
Burada yazıma başlarken Ziraat Odaları ile ilgili bazı durumları kısaca açıklamakta fayda görüyorum.
Ziraat odalarının görev tanımı, 6964 Sayılı Kanun’un 5184 Sayılı Kanun’la değişik 1 inci maddesinde yapılmıştır. Buna göre; “Ziraat odaları, meslek hizmetleri görmek, çiftçilerin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslek faaliyetlerini kolaylaştırmak, çiftçilik mesleğinin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak, meslek disiplin ve ahlakını kollayıp gözetmek, çiftçilikle iştigal edenlerin mesleki hak ve menfaatlerini korumak amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.” Diye tanımlamıştır.
Aynı zamanda aynı kanunun 3. Maddesi ise bu odaların görevlerini şöyle düzenlemiştir.
Odaların Vazifeleri:
6964 sayılı Kanunun Madde 3 -Ziraat odalarının başlıca vazifeleri şunlardır:
I - Mecburi vazifeler:
a)Ziraat ve ziraatla uğraşan çiftçi ve işçiyi alakadar eden bilumum haberleri toplamak ve bu mevzularda her türlü incelemeler, endeksler, kendi çevrelerine mahsus istatistikler yapmak ve neşretmek ve alakalılarca istenilen bilgi ve kayıtları vermek;
b)Vekaletlere veya bunlara bağlı müesseselere, idari makamlara, belediyelere, bankalara ve diğer mesleki odalara faaliyet ve mevzularına müteallik tekliflerde bulunmak; ticaret ve sanayi odalarına, borsa, hal ve mezbahalara, umumi sergilere ve lüzum gördüğü diğer yerlere temsilci göndermek;
c)Ziraatın gelişmesi için gerekli gördüğü mevzuat değişikliklerinin yapılabilmesi veya yeni mevzuatın tedvini maksadıyla Odalar Birliğine teklifte bulunmak;
ç)Köylerin içtimai ve iktisadi kalkınmasına dair plan ve programların hazırlanmasında ilgili idari ve teşekküllerle iş birliği yapmak ve yardımcı olmak;
d)Çiftçiye pratik bilgiler vermek üzere ziraat kursları, kış dershaneleri tesis ve konferanslar tertip etmek; ziraat tahsilini teşvik eylemek; ziraat öğretim ve eğitim sistemi hakkında müşahede ve mütalaalarına ilgililer bildirmek;
e)Bölgelerindeki ormanların korunması, çıplak yerlerin ağaçlandırılması elverişli yerlerde kavaklık, söğütlük ve sair ağaçlıkların tesis edilmesi hususlarında halkı teşvik etmek ve gerekli telkinlerde bulunmak; ağaç ve orman sevgisini yaymak;
f)Çiftçi kütüklerini tutmak, çiftçilere açılacak kredilere ve verilecek tohumluklara esas olmak üzere gerekli malumatı krediyi ve tohumluğu verecek teşekküllere bildirmek ve bunların yerlerine sarf edilip edilmediğini mahallinde tetkik ve takip etmek neticelerini ilgili teşekküllere haber vermek;
g)Fenni ve modern ziraat işletmesi kurmak isteyenlere yol göstermek, bunların plan ve hesaplarını yaptırmak, kredi imkanlarını hazırlamak; çiftçilerin her türlü ziraat faaliyetleriyle ilgili ihtiyaçlarının giderilmesi ve Odaca temin edilen mütehassıs ve ustalardan parasız faydalanmasını eldeki imkan nispetince sağlamak;
h)Sergiler, panayırlar açmak, müsabakalar tertip etmek mahsullerin standartlaşmasına çalışmak;
ı)İlgililerin ve resmi makamların talebi üzerine meslek ihtilaflarında hakem olmak mahkemelere ehli vukuf listesi göndermek;
i)Diğer meslek odaları ve teşekkülleriyle kendi sahası dahilinde işbirliği yapmak;
II - Bütçe imkanına bağlı vazifeler:
a)Ziraat vekaleti ile işbirliği yaparak ziraatla laboratuarlar, müzeler, kulüpler, kitaplıklar seyyar sinemalar, ilaçlama ve tohum satış yerleri, bitki ve hayvan hastalıklarıyla mücadele müesseseleri, her nevi ziraat sanayi tesisleri, fidanlık ve ağaçlıklar, damızlık ve numune ahır ve ağılları, aşım durakları, örnek ziraat işletmeleri açmak ve işletmek, sulama, kurutma, ağaçlandırma, toprak koruma ve verimliliğini muhafaza için tatbikat gurupları kurmak ve çalıştırmak;
b)Ziraatla ilgili kooperatifler kurmak veya bu kabil kooperatiflere ortak olmak;
c)Kabiliyetli ve muhtaç çiftçi çocuklarını memleket iç ve dışındaki ziraat okullarında Oda hesabına okutmak veya ihtisas ve staj için göndermek;
Burada kısaca bu açıklamaları yaptıktan sonra Elma Standardı Çalış tayına bir göz atmak yerinde olacaktır. Bu çalış tay’ın yapım zamanı ve zemini uygun bir zamana tekamül etmediği gibi çiftçilere yani elma üreticilerine yönelik bir amaç içermemekte ve yalnızca bir siyasi partinin Millet vekili adaylarına yakınlaşmak maksadıyla yapıldığı açıkça görülebilir.
Elmada standart konusundan bahsede bilmek için önce elmada kalite ve standartlar hususunda Ziraat Odaları Kuruluş kanununun 1 ci ve 2 ci maddesinde belirtilen asli görevlerini yerine getirmesi gerekir.
Karaman’a gelen her tüccar Karaman elmasının kalitesinin düşüklüğünden söz etmekte ve üretici mağdur duruma düşürülmektedir. Karamanlı bir elma üreticisi olarak başkandan isteğimiz herkesin bir siyasi hevesleri vardır buna saygı duyarız ancak bulunduğu makamı siyasi amaçları doğrultusunda değil Karaman çiftçisinin menfaatleri doğrultusunda kullanmasıdır. Yoksa bazıları biz çiftçileri hiç bir şeyden anlamaz ahmak ve aptal mı sanıyor.
Diğer bir husus acaba sizler oda yönetimi olarak yönetime geldiğiniz tarihten bu zamana kadar elma üreticilerinin veya diğer üreticilerin tüccarlar tarafından bu üreticilere ne kadar ödenmemiş alacaklarının olduğu hususunda bir araştırma veya bu konuda her hangi bir çalışma yaptınız mı? Bu durumlarla karşılaşmış olan üyelerinize ne gibi bir yardımda bulundunuz. Ayrıca bu konularla ilgili bir çalışma yaptınız ise bu olayların bir daha tekrarlanmaması için ne gibi tedbirler aldınız? Bu konularla ilgili olarak ta kamuoyunu aydınlatmanızı istiyoruz.
Şimdi aşağıdavereceğim ve açıklayacağım veriler doğrultusunda sizler oda yönetimi olarak potansiyelimizi göz önüne alarak elmacılık konusunda neler yaptınız da elmada kaliteden bahsedebiliyorsunuz bir bakalım;
Çizelge: 1 Türkiye’de Elma Üretiminin İllere Göre Dağılımı (TÜİK 2014)
Türk,ye İstatistik Kurumu (TÜİK) Konya Bölge Müdürlüğü Bitkisel Üretim İstatistiklerinden ‘’Elma Üretimi, 2014’’ konusunda bir basın bülteni hazırladı. 2014 yılı sonuçlarına göre, Karaman elma üretiminde ikinci oldu. TÜİK Konya Bölge Müdürlüğü’nün açıkladığı verilere göre.
2014 yılındaKaraman’da toplam 209 bin 619 dekar alanda Amasya, Golden, Grannysmith ve diğer elma türlerinden 331 bin 312 ton elma üretildi.
Karaman bu üretimle Türkiye’nin toplam elma üretiminin 13,36’ünü karşılayarak elma üretimi sıralamasında Türkiye ikincisi oldu.
Üretimde birinci sırada 223 bin 628 dekar alanda 646 bin 266 ton (yüzde 26,05) elma üretimi ile Isparta yer alırken;
Üçüncü sırada 138 bin 877 dekar alanda 219 bin 822 ton (yüzde 8,9) elma üretimi ile Antalya yer aldı.
Konya ise 95 bin 316 dekar alanda 60 bin 538 ton (2,4) ton elma üretimi ile Bursa’yla (39 bin 199 dekar), 60 bin 538 ton) birlikte onuncu sırada yer aldı.
2014 yılında ülke genelinde ise toplam 1 milyon 714 bin 169 dekar alanda 2 milyon 480 bin 444 ton elma üretildi. 2015 Yılında ise bu üretim 2.569.759 olarak gerçekleşmiştir.
Bu üretime karşılık olarak En çok Elma ağacı Karaman’da bulunmaktadır.
2014 Yılında Karaman, toplam 10 milyon 827 bin elma ağacı ile Türkiye’deki elma ağacının yüzde 16,1 birini kapsayarak birinci olmuştur.
İkinci sırada ise, 7 milyon 931 bin 413 (yüzde 12) elma ağacı ile Niğde yer alırken, Üçüncü
sırada 7 milyon 251 bin 920 (yüzde 11) elma ağacı ile Isparta yer aldı.Konya ise 3 milyon 605 bin 168 (yüzde 5,5) elma ağacı ile beşinci oldu.
2014 yılında Türkiye’deki toplam elma ağacı sayısı ise 66 milyon 135 bin 541 dır.
Yine 2013 yılında Karaman’da toplam 571 bin 479 ton elma üretilmiş, Karaman bu üretimle Türkiye’nin toplam elma üretiminin 18,3’ünü karşılayarak elma üretimi sıralamasında yine Türkiye ikincisi olmuştu. Yani buradaki rekoltemiz hava şartlarına bağlı olarak gerçekleşmiş bir sıralama olayı olmayıp başka etkenlere bağlıdır.
Şimdi burada Elma konusunda Karaman ile Isparta’nın bir analizini yapalım.
Yukarıdaki tabloya baktığımız zaman Şu verileri gözlemliyoruz Karaman’daki ağaç sayısı Isparta’daki ağaç sayısından 2.748.907 yani %27,48 fazla olmasına rağmen üretim Isparta’da Karaman’dan 314 bin 949 yani %48,73 daha fazladır.
Buda bize İki il arasındaki çiftçiye verilen önemi ortaya koymaktadır. Çünkü ilgili oda ve kuruluşlar tarafından üretici bilinçlendirilip gerekli destek verilmediği zaman üretimde kalite ve üründe rekolteyi elde etmek ve gereken kapasiteye ulaşmak mümkün değildir. İşte burada sorumluluk ziraat odalarına düşmektedir çünkü ziraat odalarının 1. Derecedeki görev ve sorumlulukları arasında bunlar bulunmaktadır.
Burada Karaman Ziraat Odası yöneticilerine soralım ve hatırlamalarına yardımcı olmaya çalışalım:
Tarım kesimindeki üreticilerin yeni teknolojik bileğileri kendi başlarına üretme elde etmelerinin imkânsızlığı nedeniyle tarımsal sayım önemli ve zorunlu bir hizmettir.
Karaman ili elma üreticilerinin bireysel özellikleri, örgütlenme durumları, işletme bilgileri, pazarlama yapıları, üretim teknikleri, iyi tarım uygulamaları, insan sağlığı ve çevre hassasiyetlerinde gerekli bilgilendirme ve aydınlatmalar sağlanmalıdır.
Bu çalışmalar kapsamında;
*Karaman’da elma işletmelerinin yaşını, eğitim düzeyini, işletme büyüklüklerini, alet, makine ve varlıklarını, elma üretimindeki tarımsal tecrübelerini, elma üretimindeki elde ettikleri gelirlerin toplam gelir içerisindeki payını, örgütlenme durumlarını, borçlanma durumlarını belirleyici her hangi bir çalışmada bulundunuz mu?
*Elma üretici ve işletmelerinin pazarlama şekillerini, satış biçimlerini, üretim miktar ve fiyatını, satışta ürünün kalite kriterini, ürünün depolama durumlarını, depolamada karşılaştırılan sorunlarla ilgili bir çalışma yaparak bunları tespit ettiniz mi.?
* Elma işletmelerinin elmacılık yapmalarında etkili olan faktörleri, işletmelerin anaç ve çeşit seçimlerini, işletmede çeşit seçiminde etkili olan faktörler, üreticilerin yetiştirme tekniklerini (gübreleme, sulama, budama, hastalık ve zararlı yöntemi) konularında yaptıkları uygulamaları ve işletmelerin ürün hasat kriterlerini tespit etmek için herhangi bir çalışma yaptınız mı?
*Elma işletmelerinin entegre mücadele, organik tarım, iyi tarım ve çevre amaçlı tarım arazilerinin korunması uygulamaları hakkında bilgi ve uygulama durumlarını, uygulama tercihlerinde karşılaştıkları sorunlar konusunda araştırma yaprak bunların tespitini sağladınız mı?
*Elma üretici ve işletmelerinin tarımsal gelişmeler ve olaylarla ilgili görüşlerini, desteklemeler hakkındaki düşüncelerini, elmacılık ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgiler haklında gerekli çalışmaları yaptınız mı?
* Elma üretici ve işletmelerinin sorunlarını ve devletten beklentilerini tespit ederek ilgili kurum ve kuruluşlara ilettiniz mi?
Eğer siz bu konu ve sorularla ilgili çalışmaları yapmış iseniz Karman Elma üreticisi ve tüccarının mağdur olması söz konusu olamaz çünkü herkes üzerine düşen görevi layığı ile yerine getirmiş olur ve elmacılık sektöründe Karaman birinci sırada yer alır. Bu sektördeki üretici ve işletmeciler sıkıntı içerisinde ise o zaman kurumlar görevini yerine getirmemiş demektir. Çünkü Bazı İller bunu başarıyor biz başaramıyorsak o zaman sorun bizdedir. Bu sorunun da ortadan kalkması içinde sorumlular ya görevlerini layığı ile yapacak veya o görevi ehline teslim etmelidir.
Karaman’da elma yetiştiriciliğinde en önemli sorunlardan bir tanesi verimliliktir. Birim alandan ve ağaç başı elde edilen ürün değeri Türkiye ortalamasının altındadır. Ağaç sayısındaki artış sayısı üretim miktarına yansımamıştır.
Dünya elma üretiminde Çin ve ABD’den sonra 3. Sırada olan Ülkemizin en önemli elma üretim merkezinden olan Karaman’ın elmada üretim ve dış ticaret performansı beklenen düzeyde değildir. Çünkü ağaç sayısı ile üretim miktarı orantılı olarak artmamıştır. Ağaç sayımız fazla olmasına rağmen üretimimiz düşüktür. Buda Ziraat Odasının görevini yeterince yapmadığını bize göstermektedir.
Daha kurum içerisinde verimli çalışmanın nasıl yapılacağını doğru dürüst planlayamayan, gelişi güzel bir çalışma ortamında iş görmeye çalışılırken ve buralardaki görev dağılımı bilgi, birikim ve yeteneğe göre değil siyasi yakınlığa göre yapılır ise hizmette başarılı olmak, kalite ve verimliliği artırarak üyelerine düzenli ve sağlıklı bir hizmet sunmak mümkün değildir.
Eğer Odaya işlemleri yapılması için teslim edilen bir ÇKS dosyası 24 saat içerisinde kayboluyor veya bir başkasına verilebiliyorsa orada hizmet ve başarıdan söz etmek mümkün değildir. Veya bu olaya sehven oldu, kem, küm demek te tek kelime ile aczi yettir.
YORUMLAR