Tökeli İmre'nin sır dolu serüveni
Mührüne "Kral-ı Orta Macar'ım ki namım Tökeli İmre, Mûin-i Ali Osman'ım daim hazırım emre" yazdıran Tökeli İmre'nin sır dolu serüveni.
Editör: Karamanca
02 Ocak 2022 - 14:07 - Güncelleme: 02 Ocak 2022 - 14:18
Macar Kralı Tökeli (Thököly) İmre'nin hayatı İzmit'te son buldu. 1670 yılında dedesi ve babası ile başlattığı bağımsızlık hareketinde başarı sağlayamayan Tökeli İmre, 1699-1700 yılları arasında ailesi ve himayesindeki 2 bin askerle Osmanlı Devletine sığındı. İlk önce İstanbul'a gelen Tökeli, buradan da İzmit Karatepe köyünde bulunan bir çiftliğe yerleştirildi.
Kocaeli'de 5 sene yaşayan Tökeli, 1705 yılında İzmit'te öldü. Ölümünün 200. yılında mezarı açılarak kemikleri Macaristan'a götürülen Tökeli'nin anı evi ise Kocaeli'de bulunuyor. 2008 yılında açılan anı evi 5 gün boyunca ziyaretçilerin akınına uğruyor. Tökeli, kendi mührünün üzerine "Kral-ı Orta Macar'ım ki namım Tökeli İmre, Mûin-i Ali Osman'ım daim hazırım emre" yazdırarak, Osmanlı Devleti'ne olan bağlılığını bildirmişti. Ayrıca Tökeli İmre'ye, 'Orta Macar Kralı' ünvanı verilmişti.
"Tökeli İmre Kocaeli'de 5 sene yaşadı"
Macar Kralı Tökeli (Thököly) İmre hakkında bilgi veren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Müzeler Şube Müdürlüğü'nde görevli Arkeolog Salim Saraç, "Tökeli (Thököly) İmre 1657 yılında Macaristan Kesmark'ta doğmuştur. Tökeli İmre asilzade ve soylu bir aileye mensuptur. Avusturya Macaristan kralına karşı babası ve dedesi ile beraber isyan ve bağımsızlık hareketinde bulunmuştur. 1670 yılında başlayan bu hareket, 1699 yılına kadar devam etmiştir fakat bir başarı sağlayamamışlardır.
Osmanlı İmparatorluğu ve dönemin padişahından yardım istemiştir. Tökeli ve ailesi Osmanlı'ya sığınmak zorunda kalmıştır 1699 yılında ailesi ve himayesindeki 1500-2000 askerlerle beraber İstanbul'a gelmiştir. Osmanlı Devleti Tökeli İmre'yi, Kocaeli'nin İzmit ilçesi Karatepe köyünde bulunan çiftliğe yerleştirmiştir.
Kendisi Kocaeli'de 5 sene yaşamış ve 1705 yılında burada vefat etmiştir. Ölümünün 200'üncü yılında Macar hükümeti tarafından Osmanlı Devletine başvurularak Tökeli İmreli'nin kemikleri mezarından alınıp doğduğu yer olan Macaristan Kesmark'taki anıt mezarına defnedilmiştir" dedi.
"Orijinal mezar taşı bulunuyor"
Seka Kültür Parkı alanındaki Tökeli İmre Anı Evi'nden bahseden Arkeolog Salim Saraç, "Türk ve Macar halkı arasındaki dostluk ilişkilerini geliştirmek için 2007 yılında Macar Kültür Bakanlığı, Macar Milli Müzesi, Macaristan Başkonsolosluğu ve Türkiye hükümeti arasında bir protokol imzalanıyor. Bu protokolle 2007-2008 yılları arasında Macar Milli Müzesi'ndeki Tökeli İmre dönemine ait tablo, anı sikkesi, madalyon ve kılıç gibi askeri eşyaların bulunduğu 96 adet eser Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne hibe ediliyor.
Bu eserler Seka Kültür Parkı alanında bulunan ikiz lojmanlardan birine yerleştirilip, Macaristan Milli Müzesi tarafından tefriş edilerek 2008 yılında ziyarete açılıyor. Burada bulunan gravürler ve yağlı boya tablolar röprodüksiyondur; kılıç, tabanca ve sikke ve madalyonlar ise orijinaldir. 1908 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından Tökeli İmre mezarının üstüne bir anıt mezar dikiliyor daha sonra bu mezar tahrip oluyor.
Büyükşehir Belediyesi tarafından ilerleyen yıllarda Tökeli İmre Anı Evi'nin bulunduğu alana aynı şekilde mezarı yaptırılıyor. Orijinal mezar taşı da bulunuyor. Haftanın 5 günü müzemiz ücretsiz olarak ziyarete açıktır" ifadelerini kullandı.
YORUMLAR