Padişah fermanıyla formülü yasaklanmıştı, yıllar sonra yeniden hayat buluyor

Ünü Avrupa'ya kadar yayılınca dönemin padişahı tarafından hazırlanan fermanda formül bilgilerinin paylaşılması yasaklanan, ardından da casusluk olaylarına konu olan renk yeniden hayat buluyor.

1700'lü yıllarda Osmanlı İmparatorluğu saraylarının hemen hemen her köşesinde kullanılan ve ünü Avrupa'ya kadar yayılınca dönemin padişahı tarafından hazırlanan fermanda formül bilgilerinin paylaşılması yasaklanan, ardından da casusluk olaylarına konu olan Edirne kırmızısında yıllar sonra heyecanlandıran gelişme yaşandı.

Trakya Üniversitesi tarafından bir master plan çerçevesinde yürütülen Edirne kırmızısı çalışmalarında büyük bir adım daha atıldı. Rengin üretiminde kullanılan kök boya bitkisi rubia tinctorumun Edirne topraklarında yetiştirilerek çoğaltılması için yapılan çalışmalar olumlu sonuçlandı. Trakya Üniversitesi ve Kiğılı arasında yapılan anlaşma sayesinde hasadı gerçekleştirilecek olan bitkinin boyası giyim eşyaları üretiminde kullanılacak.

Giysiler Edirne kırmızısı olacak

Edirne kırmızısı hasadının ilk programında konuşan Kiğılı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hilal Suerdem, "Hasadı yapılacak olan bitkiden elde edilecek renk ile mevcutta bulunan şal/atkı, mendil ve kravatın yanı sıra tasarım süreci tamamlanmış olan yağmurluk, hafif mont, yelek, sweatshirt ve tişörtten oluşan yeni parçalarımızın üretiminde değerlendireceğiz" dedi.

Tarımda alternatif ürün olarak sunulacak

Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edirne kırmızısını alternatif ürün olarak ekmeleri için vatandaşlara sunacaklarını belirterek, "Belki alternatif bir ürün olarak biz vatandaşlarımıza bunu ekin, ticari değeri bu diye sunabileceğiz. Bir tarım enstitüsü olarak da bir gelir kazandıracağız. Böyle kazan kazan büyüyerek giden bir yola dönüştü" şeklinde konuştu.

Vali Kırbıyık'tan iş adamlarına çağrı

Etkinlikte konuşan Vali Hüseyin Kürşat Kırbıyık, Edirne'nin büyük bir pazarı olduğunu belirterek iş adamlarına çağrıda bulundu. Kırbıyık, "Bu süreçte şehrin ticaret insanlarına da iş adamlarına da büyük roller düşüyor. Bu şehre şu ana kadar yaklaşık 4,7 milyon giriş var sınır kapılarımızda. Gurbetçisiyle, ticari amaçla burada bulunanlarla 4,7 milyon giriş oldu.

4,7 milyon büyük bir rakam. Bizim burada çok büyük bir pazarımız var. Burada insanlara sunacak çok fazla ürünümüzün olması lazım. Bu anlamda da şehrimizin iş adamlarına, ticaret insanlarına bir çağrıda bulunuyorum. Edirne kırmızısını kullanabileceğimiz her alanda kullanmamız lazım, bunu markalaştırmamız lazım. Ticari anlamda da şehrin bu ürünü sergilememiz lazım" diye konuştu. Konuşmaların ardından sergi gezildi.

Kıyafetle buluşuyor

Padişah fermanıyla formülü asırlar önce yasaklanan ve efsane renge ulaşmak için casuslukların bile yapıldığı "Edirne Kırmızısı"nın rengini aldığı bitkide hasat yapılmasının ardından, kazanlarda kaynatılan kıyafetler yıllar sonra kıyafetlerle buluştu.

1700'lü yıllarda Osmanlı İmparatorluğu saraylarının hemen hemen her köşesinde kullanılan ve ünü Avrupa'ya kadar yayılınca dönemin padişahı tarafından hazırlanan fermanda formül bilgilerinin paylaşılması yasaklanan, ardından da casusluk olaylarına konu olan "Edirne Kırmızısı" yıllar sonra yeniden Edirne topraklarında hayat buluyor.

Trakya Üniversitesi tarafından uzun yıllardır yürütülen çalışmalar çerçevesinde Edirne'de üretilmeye başlanılan kök boya bitkisi rubia tinctorumun'dan elde edilen sonuçlar, umutları yeniden yeşertti. Bitkinin hasadından sonra elde edilen "Edirne Kırmızısı" artık giyim eşyalarında da kullanılacak.

Türkiye'nin önemli firmalarından Kiğılı'nın da işbirliği içerisinde atılacak adımlarla, "Edirne Kırmızısı" renginde şal/atkı, mendil ve kravatın yanı sıra tasarım süreci tamamlanmış olan yağmurluk, hafif mont, yelek, sweatshirt ve tişörtten oluşan yeni ürünler üretilecek.

Edirne Tohumluk Üretim ve Deneme Tarlası'nda gerçekleştirilen etkinlikte kazanlar Edirne Kırmızısı için kaynatıldı. Edirne Kırmızısının bulunduğu kazanlarda kaynatılan kıyafetlerin, efsane renkle bütünleşmesi heyecanlı gözlerle izlendi.

"Edirne Kırmızısını renk ve desen olarak kullanmaya başladık"

Etkinlikte konuşan Kiğılı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hilal Suerdem, Edirne kırmızısın giysilerin yanı sıra kozmetik ürünlerde ve bazı sığı ürünlerde boya maddesi olarak kullanılabileceğini söyledi. Efsane rengin sanayi ürünlerinde ve günlük oyuncakların üretiminde de kullanılabileceğini altını çizen Suerdem, "Edirne Kırmızısını renk ve desen olarak kullanmaya başladık. İlerleyen zamanda montlarımızda, tişörtlerimizde, kazaklarımızda kullanmayı düşünüyoruz" açıklamasında bulundu.

Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu da konuşmasında, Edirne Kırmızısı ile ilgili bilgilerin yer aldığı kitabın Fransızca yazılı halde Amerika'da bir kütüphane olduğunu tespit ettiklerini söyledi. Kitabın getirilmesinin ardından yaptıkları incelemede bu rengin 1400'lü, 1500'lü yıllarda Edirne Saray'ında kullanıldığına dair bilgileri elde ettiklerini anlatan Tabakoğlu, hatta bu renge elde edebilmek için casusluk faaliyetlerinin de yürütüldüğüne dair yazıların olduğunu ifade etti. Hemen çalışmalara başladıklarını söyleyen Tabakoğlu, kendilerine destek veren Kiğılı firmasıyla birlikte beraber çalışmalara imza attıklarını vurguladı.